Tadeusz Kantor

Linki

Ashley...

Niszczeje Dom Kantora w Hucisku

Dom Tadeusza Kantora w Hucisku, który miał być muzeum malarstwa tego artysty i jego żony malarki Marii Stangret, niszczeje i wymaga remontu. Fundacja im. Tadeusza Kantora, opiekująca się willą, z trudem próbuje zdobyć fundusze na jej odnowienie.

Z okazji 100. urodzin Tadeusza Kantora w sobotę w Hucisku spotkają się przyjaciele i dawni współpracownicy artysty. Po południu willę bezpłatnie będą mogli zwiedzać turyści. - Mamy nadzieję, że w tym dniu uda się nam kogoś zainteresować sytuacją Domu Kantora i znajdzie się sponsor, który wspomoże nas w remoncie budynku – powiedział dyrektor Fundacji Lech Stangret.

Przed świętowaniem urodzin Fundacji udało się za prywatne fundusze przeprowadzić pewne prace zabezpieczające budynek, m.in. mszenie ścian. Teraz najpilniejszej wymiany wymaga dach – koszt takiej inwestycji to 70-80 tys. zł.

- Na razie nie mamy funduszy na remont Domu i na uczynienie w nim żywej placówki kultury, być może też rezydencji dla artystów. Aby Dom mógł być czynny dla turystów o określonych godzinach, trzeba zatrudnić osoby, które by tu pracowały – powiedział dyrektor Fundacji.

Hucisko to niewielka miejscowość, położona na trasie z Wieliczki, przez Chorągwicę, do Gdowa. Z centrum Krakowa, gdy ruch na drodze jest spokojny, można tam dojechać w niecałą godzinę. W Hucisku drogę do Domu Kantora wskazuje tablica informacyjna. Na miejsce wiedzie ok. stumetrowa wąska ścieżka polna – w deszczową pogodę jest zabłocona, więc auto lepiej zostawić przy pobliskiej szosie.

Dom artysty jest usytuowany na niewielkim wzgórzu, na ok. półhektarowej, ogrodzonej czarnym metalowym płotem, działce. Teren otaczają pagórki i doliny porośnięte lasami i łąkami.

Budynek, którego widok budzi skojarzenia zarówno z podhalańską chałupą, jak i z oryginalnym drewnianym pałacem, miał być miejscem pracy malarskiej dla Kantora i jego żony Marii Stangret. Małżonce artysta powierzył też zadanie utworzenia, po jego śmierci, muzeum ich malarstwa w tym miejscu.

Placówką muzealną Dom jednak nigdy się nie stał. Maria Stangret ma już 86 lat i brakuje jej sił, aby spełniać testament swojego męża. Na co dzień mieszka w Krakowie i tylko od czasu do czasu zagląda do opuszczonej willi w Hucisku.

Małżonka Kantora chciała, aby posiadłość w Hucisku przejęła, jako darowiznę, gmina Gdów. Ta jednak chciała otrzymać działkę na zasadzie przekazania. - Nie można było zgodzić się na to, ponieważ przy przekazaniu nie stawia się warunków i można taką rzecz sprzedać komukolwiek już na drugi dzień, a tego nie chcielibyśmy – powiedział Lech Stangret.

Jak podkreślił, postawiony w 1982 r. Dom Kantora w Hucisku ma nieocenioną wartość. - Został w całości zaprojektowany przez Tadeusza Kantora. Architekci i budowniczy wykonali Dom zgodnie z wizją artysty – mówił Stangret. Kolejnym bezcennym walorem willi w Hucisku są znajdujące się wewnątrz prace Tadeusza i Marii.

Drewniany Dom w stylu zakopiańskim stoi na kamiennej podmurówce przypominającej średniowieczną konstrukcję warowną. Z zewnątrz budowlę wyróżnia biała, półokrągła wieża oraz wysoki komin.

Na parterze trzykondygnacyjnej willi uwagę zwraca duży biały kominek – postawiony w dość nietypowym miejscu, bo w korytarzu. Na tym samym poziomie jest m.in. pracownia malarska (a zarazem salon) oraz klimatyczna kuchnia z rustykalnym, starodawnym piecem. Na pierwszym piętrze znajdują się sypialnie Marii i Tadeusza. Dla Marii Kantor zaprojektował duży i słoneczny pokój. Dla siebie mniejszy, mroczny, z niewielkim oknem wychodzącym na północ.

Kantor planował także wznieść w otoczeniu Domu kilka rzeźb. Po jego śmierci, w 1995 r., stanęło tu tylko 14-metrowe betonowe krzesło, które jest realizacją jednego z projektów "pomników niemożliwych" Kantora. Niegdyś było je widać z daleka, teraz widok przysłaniają drzewa i, mimo tablicy informacyjnej w Hucisku, aby odnaleźć polną drogę do Domu Kantora, trzeba prosić o pomoc okolicznych mieszkańców.

...

Dziwne. Przecież nie ma tam chyba natłoku obiektów turystycznych. A taki mógłby nawet przynosić dochód...

Festiwal Inspirowany Sztuką Tadeusza Kantora "Buda Jarmarczna"

Spektakle teatralne inspirowane sztuką Tadeusza Kantora, spotkania ze znawcami jego twórczości oraz warsztaty teatralne złożą się na program Festiwalu Inspirowanego Sztuką Tadeusza Kantora "Buda Jarmarczna". Impreza rozpocznie się w piątek w Rzeszowie.

Jak poinformowała pomysłodawczyni festiwalu Aneta Adamska, szefowa Teatru Przedmieście z Rzeszowa, który jest współorganizatorem wydarzenia, festiwal "Buda Jarmarczna" nawiązuje do postaci i sztuki Tadeusza Kantora, jednego z najwybitniejszych artystów XX wieku.
REKLAMA

- W 100. rocznicę urodzin mistrza (...) obchodzony jest Rok Tadeusza Kantora. Rzeszów, jako stolica regionu, w którym urodził się Kantor, też dołączył do tych obchodów. Chcemy zwrócić uwagę na znaczenie jego twórczości dla kultury współczesnej oraz zaprezentować ciekawe inicjatywy inspirowane jego sztuką i biografią – podkreśliła Adamska.

Festiwal, który potrwa do niedzieli, będzie się składał z trzech części. Największą z nich będzie część artystyczna, w której znajdą się spektakle teatralne inspirowane sztuką Tadeusza Kantora w wykonaniu uznanych zespołów teatralnych.

Publiczność będzie mogła zobaczyć spektakl "Bubuja. Fantazja a la Witkacy", który zaprezentuje występujący po raz pierwszy w Rzeszowie Teatr im. St. I. Witkiewicza z Zakopanego; "Kabaret Olbrzymów", na który zaprosi Teatr Cinema z Michałowic i autorski spektakl "Ja jestem…", który pokaże rzeszowski Teatr Przedmieście.

Na "Budzie Jarmarcznej" widzowie zobaczą również dwa występy solowe. Pierwszy to spektakl "La ciorta di Zeza" w konwencji włoskiej commedii dell’arte w wykonaniu Carlo Roselli z Teatri Sospesi z Salerno we Włoszech oraz spektakl "Misterium Narodzenia" w konwencji średniowiecznego ludowego misterium z użyciem 30 różnych marionetek, pacynek, kukiełek na tradycyjnej pudełkowej jarmarcznej scenie, który zaprezentuje Adam Walny.

W części naukowej będzie spotkanie z reżyserem, autorem filmów dokumentalnych o Tadeuszu Kantorze - Andrzejem Sapiją i projekcja filmu o twórczości Tadeusza Kantora "Powrót Odysa". W części edukacyjnej znajdą się trzydniowe warsztaty teatralne, które poprowadzi artysta malarz, aktor Teatru Cricot 2 - Roman Siwulak.

- Twórca Cricot 2 jest elementem wiążącym nasz festiwal, który stanowi inspiracje i motywacje do poszukiwań teatralno -plastycznych dla kolejnych pokoleń artystów – zauważyła Adamska. Po każdym spotkaniu czy spektaklu w nieformalnym klubie dyskusyjnym uczestnicy będą "szukać obecności mistrza w sztuce współczesnej, odnosić jego idee, koncepcje do obecnych zjawisk świata kultury oraz wracać do wielkich osiągnięć sztuki XX wieku".

Wstęp na wszystkie elementy festiwalu będzie wolny, ale trzeba wcześniej zarezerwować miejsca.

Organizatorem festiwalu "Buda Jarmarczna" jest Teatr Przedmieście i Galicyjskie Towarzystwo Edukacyjne "GATE".

Tadeusz Kantor (1915-1990), malarz, scenograf, reżyser, autor tekstów teoretycznych na temat malarstwa i teatru, był jednym z największych twórców awangardy XX wieku. Urodził się i mieszkał na plebani w Wielopolu, gdzie proboszczem był brat przyrodni jego babki, ks. Józef Radoniewicz. Tam spędził pierwszych kilka lat życia.

Następnie Kantor opuścił swoją rodzinną wieś, aby po wielu latach znów do niej powrócić. W czasie wojny Kantor założył pierwszy konspiracyjny teatr, po wojnie był współorganizatorem pierwszej w Polsce wystawy polskiej sztuki nowoczesnej. W 1955 roku Kantor założył Teatr Cricot 2, który zyskał międzynarodową sławę. Jego najsłynniejsze spektakle to „Umarła klasa”, „Wielopole, Wielopole”, „Niech sczezną artyści”, „Nigdy tu już nie powrócę”.

Teatr Przedmieście to pierwsza niezależna scena teatralna na Podkarpaciu. Powstał w 2001 roku z inicjatywy Anety Adamskiej, reżyserki, scenarzystki i aktorki. Teatr tworzy głównie autorskie spektakle, które wystawia w kraju i za granicą. Współpracuje też z wieloma instytucjami i ośrodkami teatralnymi w Polsce i za granicą.

Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień na festiwalach teatralnych w Polsce i Europie. Organizuje m.in.: wydarzenie naukowo-artystyczne „Źródła Pamięci. Grotowski- Kantor - Szajna”, Międzynarodowe Spotkania Teatru Alternatywnego „Łańcuckie Noce Teatralne”, Ogólnopolskie Warsztaty Teatralne, warsztaty dla pań „Ścieżki kobiet”, a także prowadzi zajęcia edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

...

Tak ciekawa droga zyciowa.

Kraków: "Żywe pomniki" i "Kurka wodna" w 25-lecie śmierci Kantora

Obchody 25-lecia śmierci Tadeusza Kantora - PAP

"Żywe pomniki", czyli postacie ze spektakli Tadeusza Kantora, stanęły we wtorek, w 25-lecie śmierci artysty, na ul. Kanoniczej w Krakowie. Wieczorem z okazji rocznicy w Cricotece odbędzie się też pokaz filmowego nagrania spektaklu "Kurka wodna".

Widowisko "Żywe pomniki" zainicjowali ćwierć wieku temu współpracownicy Kantora, aby przypominać o wybitnym twórcy i reformatorze teatru. Jak co roku w "żywe pomniki" wcielili się dawni aktorzy teatru Cricot 2: bracia bliźniacy Lesław i Wacław Janiccy odegrali postacie Dwóch Chasydów, a Jan Książek - Wiecznego Wędrowca.
REKLAMA

Ukazane sceny - Dwóch Chasydów z deską ostatniego ratunku oraz obłożonego tobołami Żyda Wiecznego Wędrowca - pochodzą z przedstawień Kantora "Kurka wodna" i "Nigdy już tu nie powrócę".

Bracia Janiccy powiedzieli dziennikarzom, że przekazem tego widowiska jest nadzieja i że, każdego roku, wcielając się w żywe posągi, czują to samo. - Kiedy występujemy tu, to czujemy, że możemy realizować kawałek życia teatru Kantora. Bo on wymyślił te postacie. I on wymyślił, że one mają być żywe. Co roku o tej porze czujemy, że jesteśmy na scenie Kantora – mówili.

Aby podziwiać zastygłych w bezruchu na 10 minut artystów, przyszło wielu krakowian i turystów. W tym roku pogoda dopisała, było ciepło i słonecznie. Jednak bywały lata, kiedy aktorzy i publiczność musieli stać na siarczystym mrozie.

Janiccy powiedzieli PAP, że to jednak nie pogoda jest dla nich problemem, ale upływający czas. - Z wiekiem stanie w trudnych pozycjach jest coraz bardziej męczące. Ale sztuka wszystko zniesie. Trudno, jest się pomnikiem, ale już męczącym się – wyznali.

Przy ul. Kanoniczej 5 jeszcze półtora roku temu mieściła się Cricoteka. W 2014 r. Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora rozpoczął działalność w nowej siedzibie, przy ul. Nadwiślańskiej. "Żywe pomniki" jednak nadal wystawiane są właśnie przed kamienicą na Kanoniczej.

- Nie ma tutaj już archiwum, zostało przeniesione na Nadwiślańską, ale pewne tradycje i pamięć o tym miejscu nie mogą przestać istnieć. To byłoby niewyobrażalne, żebyśmy przenieśli "Żywe pomniki" na Nadwiślańską – powiedziała PAP dyrektor Cricoteki Natalia Zarzecka.

Z okazji 25. rocznicy śmierci Kantora na wtorkowy wieczór Cricoteka zaplanowała jeszcze specjalny pokaz nagrania filmowego spektaklu "Kurka wodna". Przedstawienie wg Witkacego miało premierę w 1967 r. w Galerii Krzysztofory w Krakowie.

Potem widowisko wystawiano m.in. w Rzymie, Bolonii, Paryżu. W 1972 r. spektakl zobaczyła publiczność na międzynarodowym festiwalu w Edynburgu – po widowisku w tym mieście dziennikarz John Barber określił "Kurkę wodną" "najmniej opisywanym, ale najbardziej komentowanym wydarzeniem festiwalu".

Wiosną 2014 r. badacze z Uniwersytetu Dundee odnaleźli filmowe nagranie spektaklu „Kurka wodna” w Scottish National Gallery of Modern Art. „Było to absolutnie przełomowe odkrycie. Nie wiedzieliśmy, że gdzieś zachowało się nagranie rejestrujące całość spektaklu” – zauważyła dyrektor Cricoteki.

Jedynym jak dotąd znanym nagraniem „Kurki wodnej” był 12-minutowy film, zrealizowany przez włoską telewizję i krótki fragment Polskiej Kroniki Filmowej. Premiera odnalezionego nagrania odbyła się w lipcu tego roku w Edynburgu.

Podczas trwającego prawie półtora godziny pokazu „Kurki wodnej” w Cricotece obecni będą aktorzy teatru Cricot 2, którzy wystąpili w spektaklu. Z publicznością spotka się również Richard Demarco, popularyzujący twórczość Kantora w Szkocji.

W programie wtorkowych obchodów przy ul. Nadwiślańskiej jest też czytanie performatywne tekstów Kantora i spektakl Zofii Kalińskiej „Małe requiem dla Kantora”.

Tadeusz Kantor, jeden z najwybitniejszych artystów w Polsce i na świecie, założyciel słynnej grupy teatralnej Cricot 2, zmarł nagle na atak serca w 1990 r. w Krakowie. Niedługo przed śmiercią włoski krytyk Remo Binosi zadał mu pytanie: „Co pozostanie z tak specyficznego, autorskiego teatru po śmierci jego twórcy?”. Kantor odpowiedział: „Ciało będzie żałosną garstką prochu, ale nie idea. Idea nie ginie. Idea ma moc zmartwychwstania. To moje głębokie przekonanie. Idea odrodzi się zawsze”.

Rok 2015 UNESCO ogłosiło Rokiem Tadeusza Kantora. W Polsce i na świecie dobiegają końca obchody 100. urodzin artysty.

...

Ciekawe.